یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مراحل آماده‌سازی ساختمان، سیم کشی ساختمان به انگلیسی Building wiring است. برق کشی ساختمان شامل مجموعه فعالیت‌های مربوط به اتصالات برق ساختمان است. این فعالیت‌ها شامل مواردی همچون طراحی برق ساختمان، نوسازی سیم‌های برق، تعویض و تعبیه پریز برق، دیوارکوب و نورپردازی داخلی، نصب فیوزها و جعبه فیوز، تابلو برق، سیستم‌های امنیتی و موارد دیگر است. سیم کشی ساختمان انواعی دارد که در دوره‌های آموزش سیم کشی برق ساختمان آموزش داده می‌شوند. در‌واقع سیم‌کشی‌ها با توجه به نوع پروژه و همچنین کاربرد ساختمان، به دو نوع توکار و روکار تقسیم می‌شوند. برای اینکه نتیجه دلخواهی پس از کار سیم‌کشی حاصل شود، برق کشی ساختمان باید با رعایت اصول و استاندارد برق کشی ساختمان انجام گیرد. تطابق سیم کشی ساختمان با آئین‌نامه‌های اجرایی و قوانین یک امر ضروری است.
برای اینکه از مشکلات آینده در امان باشید، لازم است برق کشی ساختمان با دقت و مهارت بالا صورت گیرد. به همین دلیل در امر سیم کشی ساختمان باید از افراد متخصص که از دانش و مهارت کافی برخوردارند، استفاده شود. تفسیر عملیات صورت گرفته به‌منظور هدایت جریان برق از طریق لوله‌گذاری، ایجاد انشعاب و عبور سیم‌ها و اتصالات الکتریکی، در مفهوم برق کشی ساختمان صورت می‌گیرد. اجرای این فرآیند بر اساس اصول و استانداردهای مربوطه انجام می‌گیرد. در ادامه مطلب با نقشه، اصول و انواع برق کشی ساختمان آشنا می‌شویم.
نقشه سیم کشی ساختمان
ترسیم نقشه‌های برق کشی ساختمان توسط برق‌کار متخصص صورت گرفته و تدریس آن نیز در دوره‌های آموزش سربندی برق کشی ساختمان ارائه می‌شود. ترسیم نقشه سیم‌کشی به دو صورت انجام می‌شود.
⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️
مشاهده لیست قیمت سیم و کابل خراسان
نقشه سیم کشی ساختمان به روش روکار
در روش روکار سیم‌ها بدون واسطه یا با عبور از داخل لوله‌های مخصوص روی دیوار قرار می‌گیرند.
در روش توکار سیم‌های چندلایه به شکل مستقیم یا درون لوله خرطومی با شیارزنی داخل دیوار قرار می‌گیرند. روی شیارهای دیوار در هر دو روش توکار باید با مصالح پوشیده شود.
برق‌کار تمام مقررات را در سیم‌کشی مدرن ساختمان را رعایت کرده و بر اساس آن، کار تعیین جای تمام قطعات مرتبط با برق که نصب آن باید روی دیوار یا داخل آن صورت گیرد مانند مدار پریز، آنتن ساختمان و غیره را در نقشه سیم‌کشی انجام داده است. رعایت اصول سیم کشی ساختمان سبب می‌شود تا از بسیاری از خطرات جدی که ممکن است در آینده رخ دهد، پیشگیری شود.
در نظر گرفتن پلان فنی بخش‌های مختلف در نقشه برق کشی ساختمان یک ضرورت است، زیرا در صورت رعایت اصول برق کشی ساختمان و چیدمان آنها، جریان برق به تمام وسایل الکتریکی می‌رسد. نکته مهمی که وجود دارد این است که اجرای نقشه‌کشی برق در یک پلان منطقی نبوده و لازم است طراحی برق هر یک از بخش‌های ساختمان در پلان جداگانه صورت بگیرد. توجه داشته باشید که یکی از مراحل پرخطر ساختمان‌سازی، برق‌کشی ساختمان است و به همین دلیل این کار باید توسط افرادی که به نقشه سیم کشی ساختمان صفر تا صد تسلط کاملی دارند، انجام شود.
نقشه سیم کشی ساختمان به روش توکار
نقشه‌های سیم‌کشی به‌عنوان زبان ترسیم برای انتقال اطلاعات و ایده‌های ذهنی طراح برق به برق‌کار شناخته می‌شود. نقشه و عکس برق کشی ساختمان در هر دو روش توکار و روکار کارآمد بوده و اولین مرحله برای سیم‌کشی برق ساختمان در هر کدام از این دو روش، طراحی نقشه سیم کشی ساختمان است. نوع ساختمان، نوع سیم‌کشی و نوع تجهیزات، اساس طراحی نقشه سیم کشی ساختمان هستند. نقشه برق کشی ساختمان از بخش‌های مختلفی مانند سیستم‌های روشنایی و صوتی، سوکت‌های برق، تلفن، آنتن مرکزی، آیفون، اطفای حریق، برق اضطراری و موتورخانه تشکیل می‌شود. در مرحله اول ترسیم محل هر یک از این موارد بر روی نقشه صورت گرفته و سپس به اجرا در می‌آید.
⭐ مشاهده لیست قیمت سیم و کابل سیمیا ⭐
نقشه روشنایی: نقشه روشنایی ساختمان دارای نقش اساسی به‌عنوان پایه و اساس اجرای سیم‌کشی روشنایی و زبان فنی مشترک بین طراح و برق‌کار ساختمان است. بر همین اساس، تعیین مشخصات اجزای یک نقشه معماری، جانمایی تجهیزات الکتریکی و مسیر مدارهای روشنایی با وجود مهارت نقشه‌خوانی، امکان‌پذیر است.
خواندن نقشه روشنایی: معمولاً بر اساس نقشه، کنترل لامپ‌های سقفی در اتاق‌خواب با کلیدهای تبدیل کنار درب ورودی و کنار تخت صورت می‌گیرد.
خواندن نقشه پریزها: معمولاً در نقشه‌ها چیدمان مبلمان، تخت خواب و کابینت‌های آشپزخانه، مبنای پریزها در نظر گرفته می‌شوند.
نقشه‌خوانی پریزهای تلفن و آنتن: نقشه پریز تلفن از سیستم‌های جریان ضعیف محسوب می‌شود و اجرای مدار آنها مستقل از مدار سیم کشی ساختمان است.
انواع سیم
سیم وسیله‌ای کاربردی برای انتقال جریان الکتریکی از مکانی به مکان دیگر است. به طور کلی تولید سیم‌ها در دو نوع صورت گرفته و به بازار عرضه می‌شوند. این دو نوع شامل سیم مسی و سیم آلومینیومی است. سیم‌های مسی از هادی جنس مس و سیم‌های آلومینیومی از هادی جنس آلومینیوم برخوردارند. سیم‌های مسی به دلیل برخورداری از خاصیت رسانای قوی‌تر و همچنین کیفیت بهتر نسبت به آلومینیوم، قیمت بالاتری دارند. همین قیمت بالاتر سبب شده است تا امروزه سیم آلومینیومی به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سیم مسی شناخته شود. این سیم‌ها ممکن است روکش‌دار یا بدون روکش باشند که قیمت آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
انواع اتصالات سیم
اتصالات سیم و کابل بر اساس تشخیص تکنسین و همچنین قوانین اصول سیم‌کشی انجام می‌شود. انواع اتصالات سیم به‌منظور اتصال و برقراری ارتباط میان هادی‌ها جهت ایجاد جریان برق به کار می‌روند. صاحبان فن در زبان محاوره به‌جای انواع اتصالات، از واژه کانکتور استفاده می‌کنند. انواع اتصالات سیم شامل اتصالات پیچ و مهره‌ای، اتصالات فیشی، اتصالات لحیمی و غیر‌لحیمی و اتصالات دو‌راهه و سه‌راهه می‌شود. کار روکش‌برداری سیم جهت اتصال هادی‌ها به یکدیگر، ضروری است. در انجام انواع اتصالات سیم لازم است اتصال مربوطه دارای مقاومت کم از نظر الکتریکی و همچنین مقاومت بالا و بی‌عیب از نظر مکانیکی باشد. برای عایق‌بندی‌ها نیز پس از کار اتصالات سیم، از نوارچسب عایق استفاده می‌شود.
⭐ مشاهده لیست قیمت سیم و کابل زاگرس ⭐
اصول سیم کشی ساختمان
سیم کشی ساختمان از اصولی برخوردار است که رعایت آنها احتمال بروز حوادث و مشکلات آینده را به حداقل می‌رساند. با اینکه تهیه و استفاده از تجهیزات باکیفیت و استاندارد قطعاً هزینه بالاتری به همراه دارد، با این حال این تجهیزات از ایمنی بیشتری برخوردار هستند. با استفاده از تجهیزات استاندارد و باکیفیت، احتمال خطراتی همچون فرسودگی، اتصالی، برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و موارد دیگر تا حد امکان کاهش می‌یابد. همچنین این تجهیزات در مصرف برق نیز صرفه‌جویی می‌کنند. داشتن نهایت دقت و تمرکز در برق کشی ساختمان بسیار مهم و حیاتی است. تمرکز در سیم کشی سبب می‌شود تمامی اتصالات به طور صحیح صورت گیرند.
درصورتی‌که اتصالات سیم‌ها به شکل محکم انجام گیرد، جریان به نحو کاملاً صحیح و پیوسته رد و بدل شده و در نتیجه خطرات ایمنی و خرابی کاهش می‌یابد. سیم اتصال به زمین یا همان ارت از دیگر موارد قابل توجه در برق کشی ساختمان است. این سیم در خصوص لوازم الکتریکی خانگی حائز اهمیت بوده و باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا می‌تواند از خطرات احتمالی زیادی مانند برق‌گرفتگی پیشگیری کند.
علاوه بر این موارد، توجه به نوع، تعداد و ضخامت سیم‌هایی که در برق‌کشی به کار می‌روند مهم است. باید اطمینان حاصل شود که جریان بی‌هیچ نقصی به مصرف‌کننده می‌رسد. بر همین اساس برای سیم اصلی سازه و کولر گازی از سیم‌های شماره 4، برای سیستم روشنایی از سیم شماره 5/1 و برای کولر آبی و پریز اتاق‌ها و سالن از سیم شماره 5/2 استفاده می‌شود. اصول ذکر شده بسیار مهم هستند و بی‌توجهی به آنها، عواقب جدی و فراوانی و حتی بعضاً جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
انواع سیم کشی ساختمان
انواع سیم کشی ساختمان به دو نوع روکار و توکار تقسیم می‌شوند.
سیم کشی روکار ساختمان: روش برق کشی روکار با عبور تمام سیم‌ها و اتصالات از روی سطح دیوار صورت می‌گیرد. معمولاً در این روش از داکت‌های مخصوص استفاده می‌کنند تا زیبایی و جذابیت بصری فضا حفظ شود. سیم‌کشی نوع توکار گزینه مناسبی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های برق کشی ساختمان دو طبقه محسوب می‌شود.
⭐⭐⭐
مشاهده لیست قیمت سیم و کابل پرتو الکتریک
سیم کشی توکار ساختمان: سیم کشی توکار از دیگر انواع مهم برق کشی ساختمان است. این روش سیم‌کشی با قرارگیری تمامی سیم‌ها و اتصالات داخل مجراهای مخصوص و درون دیوار و همچنین عبور آنها از زیر گچ یا سیمان صورت می‌گیرد. از آنجا که این روش از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است، برای سازه‌ها و پروژه‌های دارای کاربری مختلف بسیار کارآمد است. امکان استفاده بدون محدودیت از سیم‌های معمولی یا سیم‌ها و اتصالات مقاوم چندلایه در سیم‌کشی توکار ساختمان وجود دارد. سیم کشی توکار علاوه بر رعایت ایمنی سازه مورد‌نظر، زیبایی و جذابیت بصری ساختمان را نیز حفظ می‌کند.
ابزار موردنیاز در سیم کشی ساختمان
مهم‌ترین تجهیزات سیم کشی ساختمان شامل موارد زیر است:
انبردست: انبردست از ابزارهای اصلی و پرکاربرد در میان تمام ابزارهای برق‌کار محسوب می‌شود. معمولاً برای اموری مانند برش سیم و خم و صاف کردن سیم از انبردست‌ها استفاده می‌شود.
پیچ‌گوشتی: استفاده از انواع پیچ‌گوشتی‌ها جهت شل کردن و چفت شدن قطعات مختلف سخت‌افزاری صورت می‌گیرد. پیچ‌گوشتی‌های مختلف و عایق در برابر الکتریسیته از ابزارهای مهم برق‌کاران ماهر است.
متر: دانستن اندازه‌های دقیق هنگام برش و اندازه‌گیری در برق کشی اهمیت فراوانی دارد. معمولاً برق‌کاران از انواع متر جمع‌شونده استفاده می‌کنند.
⭐ برای مشاهده انواع لیست قیمت سیم و کابل موجود در بازار کلیک کنید ⭐
نوار برق: این ابزار از پارچه پلاستیکی یا فایبرگلاس ساخته شده است و برای عایق‌بندی سیم‌ها یا سایر موادی که جریان الکتریسیته از آنها عبور می‌کند، به کار می‌رود تا از افراد در برابر برق‌گرفتگی محافظت نماید.
دریل برقی: این دریل‌ها برای دسترسی به سیم برق و سایر اجزای الکتریکی و همچنین نصب لوازم روشنایی یا جداسازی سخت‌افزار نصب‌شده ضروری هستند.
داکت برق: داکت برق از ابزارهای ضروری برای برق‌کشی هنگام نصب سیم کشی روکار است. جنس این ابزار معمولاً از فایبرگلاس است.
دستکش‌های عایق: این دستکش‌ها لایه محافظی برای محافظت در برابر جریان برق برای متخصصان سیم‌کشی ایجاد می‌کنند.
سخن پایانی
سیم کشی ساختمان از مراحل بسیار مهم و حساس در فرآیند ساختمان‌سازی است. سیم‌کشی باید طبق اصول و قواعد توسط متخصصان انجام شود تا احتمال عواقب ناخوشایند به حداقل برسد. در این مطلب از استارت الکتریک در رابطه با برق کشی ساختمان، نقشه، انواع و اصول آن و همچنین انواع و اتصالات سیم صحبت کردیم. با توجه به حساسیت بالای سیم کشی ساختمان، توصیه می‌شود استانداردها و اصول سیم کشی را به طور کامل و دقیق مطالعه نمایید.
تاریخ انتشار 1401/07/21
